شربت مغنی (اکسیر) طوبی

موارد مصرف شربت اکسیر (مغنی) طوبی

مقوی معده؛ حافظ صحت معده؛ اشتها آور؛ زایل کننده رطوبات معده؛ رافع ثقل معده و ریاح و سوءهاضمه؛ مدر بول؛ مقوی باه، مفید در کم خونی

ترکیبات شربت اکسیر (مغنی) طوبی

زنجبیل، میوه کرویا، بذر انیسون، مغز بادام، مغز چلغوزه تفت داده، میخک، بالنگ خشک، مصطکی، چوب عود هندی، زعفران، برگ سداب، میوه آمله، خبث الحدید مدبر، ریزوم سعد کوفی، عرق نعناع، آب سیب، آب لیمو، عرق مورد، گلاب، عرق کاسنی، عرق شاه تره، عسل.

خواص شربت اکسیر (مغنی) طوبی و اجزای آن

این دارو به دلیل وجود خبث الحدید، کمبود آهن و کم خونی و ملاست معده را برطرف می کند. طبق قواعد کتب طب سنتی، خبث الحديد و فراورده های آن موجب رفع حدت اخلاط و منی و رفع سرعت انزال، کمبود آهن، بثورات مسطح، و باعث نیکو کردن رنگ رخسار می شود. فراورده های خبث الحدید در درمان نزف الدم، و نفث الدم نیز مؤثر هستند. زمانی که معده دچار استرخاء می شود رفع استرخاء به چند روش انجام می گیرد: خوردن داروی عفص و قابض مانند آمله؛ داروی مقطع محلل مانند قرنفل (که ملاست معده را زایل می کند و پرزهای آن را می شوید)؛ مواد دارای ترشی، شوری و تندی مانند لیمو، کوامخ، و خردل (که اشتهای طعام را بر می انگیزند و بافت معده را فشرده می کنند)؛ دارویی مانند زنجبیل (که باعث تحلیل ریاح و رطوبات باقیمانده در معده می شود)؛ برانگیختن قوای معده با دارویی مانند زعفران؛ و حفظ حرارت غریزی معده با دارویی مانند مصطکی. در مجموع این دارو سوءهاضمه، تخمه و ریاح معده و درد معده ناشی از ریاح و رطوبات زائد را از بین می برد.

کسی که با مراعات شرایط زمان و مکان و سن بر این دارو مداومت کند و عادات غلط غذایی را ترک کند به فساد خلط و بیماری های ناشی از آن مبتلا نمی شود. به گفته صاحب کتاب تذکره، این دارو در برانگیختن شهوت جنسی هم مؤثر است. این دارو در تمام طول دستگاه گوارش جذب می شود ولی جذب عمده آن از دوازدهه و ابتدای روده صائم است. به همین دلیل توصیه شده قبل از وعده غذایی مصرف شود.

زنجبيل. مقوی حافظه و هاضمه و معده و کبد و مفتح سده جگر و مبهی و محلل ریاح غلیظ معده و امعا و مقطع بلاغم و رطوبات غلیظ چسبیده به سطح معده و امعا و مجفف آنهاست.

کرویا. ملطف و محلل رياح و نفخ و مسخن معده و محرک آروغ و اشتها و مانع تخمه و ترش شدن غذا در معده و قی و مغص و محلل بلغم و مدر بول و دافع درد معده و مغص و مقوی بدن و فربه کننده آن است.

انیسون. ملطف و محلل رياح و جالی و مسکن اوجاع و دارای قوت تریاقیت و قابض است. جویدن آن جهت تقویت فم معده و دفع رطوبات آن مفید می باشد.

بادام شیرین. مفتح و حافظ قوتها؛ جالی اعضای باطنی و ملین طبع و حلق.

چلغوزه (حب صنوبر کبار). مبهی و مشهي طعام و مقوی اعصاب و اعضا و باه و مفتح سدد و کاسر ریاح موذیه حاده و جهت فالج و لقوه و خدر و کزاز و رعشه و قروح ریه و اوجاع مفاصل بارده و امراض جگر و یرقان و استسقاء و درد کلیه و مثانه حادث از حراقت مره صفرا مفید است.

میخک (قرنفل). دارای قوت تریاقیت و تفریح است. مقوی معده و قوت هاضمه و امعا و کبد و کلیه بارد و طحال و رحم و مسخن و رافع استسقاء لحمی و بیماریهای بلغمی و سوداوی است.

بالنگ. پوست زرد آن جهت تقویت قلب و دماغ و کبد سرد و معده و احشا و دفع غثیان و خوشبوئی دهان و تلطیف و تحلیل ریاح و اعانت بر هضم نافع است.

مصطکی. ملطف و محلل و جالی و قابض و مقوی قوی و اعضای رئیسه و معده است. آشامیدن  آن رافع صداع بارد و نزلات بارد و جهت تقویت معده و امعا و کبد و کلیه و کسر ریاح و رفع سوءهضم و قراقر و فواق ریحی و تحلیل ریاح و تحریک جشاء و ورم احشا و مغص مفید است.

عود هندی. ملطف و مفتح سدد و مفرح و مقوی اعصاب و مقوی حواس و قوای دماغی و قلب و کبد و معده و احشا و کلیه و پراکنده کننده ریاح و محلل آنها و هاضم و زائل کننده رطوبات عفن و بلت معده و رحم و ضعف معده و امعا و کبد و کلیه و مثانه و رحم است.

زعفران. مفرح قوی و مقوی حواس و مغری و منضج و محلل و مصلح عفونت خلط بلغمی و مانع و حافظ آن از تغییر و فساد و دارای قوت قابضه و مقوی جوهر روح حیوانی و جگر و احشا و منقی کلیه و مثانه و مفتح سده دماغ و جگر و طحال است.

سداب. دارای قوه تریاقیت و مفتح سدد و محلل رياح و نفخ و مقوی معده و مشهي طعام و مخرج فضول بسیار است.

آمله. قابض و مانع ریختن مواد به معده و امعا و حافظ اخلاط از تعفن و مخرج سودا از بدن و مانع مخالطت سودا و ابخره سوداوی و صفراوی محترق با روح است.

خبث الحدید. به غایت مجفف و مقوی معده و قلب و دماغ و مانع نزف الدم بوده و جهت بواسیر و رفع رطوبات باطنی و قرحه امعا و استرخاء مقعد و سلس البول و تحلیل اورام مجرب است.

سعد کوفی. مجفف بی لذع و مفتح افواه عروق و مخرج عفونات و جهت تقویت معده و هاضمه و قروح معده و طرد ریاح مؤثر است.

عرق نعناع. ضد تهوع، ضد نفخ؛ و اشتها آور است.

آب سیب. سیب، مفرح و دارای عطریت و رطوبت لطیفه و مقوی دل و دماغ و جگر و جهت خفقان و عسر النفس و تقویت فم معده و منع انصباب فضول به معده و تنبيه اشتها نافع و شیرین آن مفرح و ملطف روح حیوانی است. آب آن در معاحين مفرحه، مقوی فعل آنهاست.

لیمو. لیمو، ملطف و جالی و قاطع اخلاط لزجه غلیظه بوده و جهت خفقاق سوداوی و غلیان خون و صفرا و التهاب معده و قی صفراوی و غثیان و تقلب طعام و برگشتن آن و تقویت معده و جگر حار مفید است.

عرق مورد. مقوی قلب و دافع خفقان و صداع و دوار و سدر و قروح و مجموع نزف الدم و نفث الدم و مقوی معده و احشا و حابس اسهالات است.

آب لیمو ترش. فشار و حرارت و حدت خون را پائین آورده، صفرا و التهاب معده را فرو می نشاند؛ تبهای گرم و همچنین جوش و کورک و دمل و خارش و قی صفراوی و به هم خوردگی شکم و غثیان و فساد طعام را دور می کند؛ اذیت غذا و دوای چرب را برطرف و جذب مواد گرم از جگر و معده نموده، درد سر و دوار که از بخارات باشد را دفع می کند.

گلاب. مقوی دماغ و قلب و فم معده و قوتهای بدنی است.

عرق کاسنی (ماء الهندبا). مقوی قلب و ریه و شدیدالنفع برای معده و تعدیل کننده مزاج معده حار است.

عرق شاهتره. جهت امراض صفراوی و سوداوی نافع است.

عسل. جالی و مفتح سدد و افواه عروق و مقطع و منقی بلغم لزج و رطوبات و جاذب آنها از عمق بدن و فضول دماغی و زائل کننده استرخاء و انواع ریاح است.

آثار شربت اکسیر (مغنی) طوبی از دید طب سنتی

قابض، محلل ریاح، شیرافزا، مسمن بدن؛ مفتح سدد، مقوی جگر، معده و قوه هاضمه؛ ملطف، مولد دم صالح و مسکن حدت اخلاط.

مزاج کلی شربت اکسیر (مغنی) طوبی

معتدل مایل به گرمی

دستور مصرف شربت اکسیر (مغنی) طوبی

یک ساعت قبل از ناهار و یک ساعت قبل از شام 7 سی سی (معادل یک قاشق غذاخوری از شربت را در یک استکان آب خنک حل کرده و میل کنند.

موارد ممنوعیت مصرف شربت اکسیر (مغنی) طوبی

این دارو در مبتلایان به هموسیدروز، هموکروماتوز و غلظت خون سوداوی و رسوب آهن نباید مصرف شود.

بهتر است به طور مداوم برای بیماران مبتلا به آلرژی به چاشنی های گرم تجویز نشود.

عوارض جانبی شربت اکسیر (مغنی) طوبی

سیاه شدن مدفوع، و در برخی موارد سیاه شدن دندان ها گزارش شده است.

تداخلات دارویی شربت اکسیر (مغنی) طوبی

به دلیل وجود آهن در ترکیب دارو در زمان مصرف سکنجبین عنصلی تجویز نشود.

بین مصرف ترکیبات حاوی کلسیم و منیزیم شامل مکمل های مینرال، آنتی اسیدها، بی کربناتها، اگزالاتها، فسفر، و شربت اکسیر باید دو تا سه ساعت فاصله رعایت شود.

این دارو با آزمون های انجام شده برای تشخیص وجود خون در مدفوع تداخل می کند.

آیا مصرف شربت اکسیر (مغنی) طوبی در بارداری و شیردهی مجاز است؟

تاکنون از مصرف این دارو در زمان بارداری و شیردهی عارضه ای گزارش نشده است.

نکات قابل توصیه

برای سردمزاجان با عرق زنیان و برای گرم مزاجان بدون عرق زنیان مصرف شود.

وجود گاز در شیشه و ترش شدن مزه دارو نشانه فساد آن است.

از بین فراورده های طب سنتی حاوی آهن، این دارو برای افزایش ملایم آهن خون توصیه می شود.

شما میتوانید نظر خود را در مورد این مطلب بیان کنید.